Οι βιογραφικές ταινίες είναι πάντα ένα πρόβλημα. Από κάθε άποψη. Να κρατήσει ο σεναριογράφος και ο σκηνοθέτης την αληθοφάνεια; Να αποκαλύψουν μύχιες και ίσως καθόλου γοητευτικές πλευρές του προσώπου με το οποίο καταπιάνονται; Αν το υπερεκθειάσουν θα μετατρέψουν την ταινία σε αγιογραφία; Και πόσο καλά, σε βάθος, γνωρίζει ο εκάστοτε δημιουργός το πρόσωπο; Πάει βέβαια ο καιρός που οι βιογραφικές ταινίες θύμιζαν σαπουνόπερες. Μια νέα γενιά σκηνοθετών και παραγωγών βάζουν τα δυνατά τους να αντιμετωπίσουν τις biopic ως κινηματογραφικό είδος ισότιμο με το μεγάλο σινεμά. Σε αυτό αποσκοπούσε και ο Ντάρεν Αρανόφσκι ως παραγωγός (κι όχι ως σκηνοθέτης) όταν ανέθεσε στον Χιλιανό Πάμπλο Λαραϊν (ΝΟ – Μυστική λέσχη) να γυρίσει μια ταινία για την Τζάκι Κένεντι (κι αργότερα Ωνάση) σε ένα σενάριο του Νόα Οπενχάιμ. Εντέλει ο νεαρός σκηνοθέτης που γύρισε παράλληλα και την ταινία Νερούδα για τον νομπελίστα ποιητή της πατρίδας του, παρέδωσε μια εντελώς αναπάντεχη ταινία με την Νάταλι Πόρτμαν στον κεντρικό ρόλο.

Όσο την παρακολουθείς, βλέποντας την εξαιρετική και εσωτερική ερμηνεία της σημαντικής ηθοποιού, αναρωτιέσαι «να ήταν πράγματι έτσι η Τζάκι;». Έτσι μικροκαμωμένη και εύθραυστη; Φοβισμένη και συνάμα αδίστακτη; Διατηρούσε τόσο αρμονικές σχέσεις με τον Κένεντι παρόλες τις φήμες για αναρίθμητες εξωσυζυγικές σχέσεις από πλευράς του; Αλλά, έχουν σημασία όλα αυτά; Κουτσομπολιό κάνουμε; Όχι βέβαια, αλλά αναρωτιέσαι, προσπαθείς να καταλάβεις αυτό το κοριτσόπουλο από τη Μασαχουσέτη, που και η ίδια αποκαλεί τον εαυτό της «ελαφρόμυαλη ντεμπυτάν» αν ήταν δημιούργημα του εαυτού της ή θύμα της μοίρας της;

Η ταινία Jackie δεν είναι εύκολη. Καταρχήν δεν ακολουθεί μια οριζόντια γραμμική αφήγηση. Δεν έγινε για να ευφράνει τα μάτια ενός κοινού που αναζητεί απαντήσεις σε κοινότοπες ερωτήσεις. Είναι μια δύσκολη ταινία και ιδιαιτέρως κλειστοφοβική. Παρόλο που η κάμερα διαρκώς ακολουθεί εκείνη, είναι σαν όλα να τα βλέπουμε μέσα από τη δική της ματιά. Σαν ένας εσωτερικός μονόλογος που όλες οι μύχιες σκέψεις, η μπερδεμένη ψυχική κατάσταση της οδύνης και της ξαφνικής απώλειας, όλες οι αντανακλάσεις του φόβου και του τρόμου, να περνάνε στο πανί μέσα από τη δική της οπτική.

Κλειστοφοβική ταινία ακόμα κι όταν η εικόνα βγαίνει σε εξωτερικούς χώρους, τρέχει ή ίπταται. Κυριαρχούν η ασφυκτική ατμόσφαιρα σε μουντά χρώματα, το ψυχροπολεμικό κλίμα, οι ψίθυροι και οι ψιθυριστές, ένας απειλητικός περίγυρος που συνεχώς σφίγγει γύρω της, γύρω από την πρώτη κυρία που μόλις έχει χάσει τον άντρα της και έχει η ίδια περιμαζέψει τα μυαλά του που μάτωσαν το διάσημο ροζ ταγιέρ της Σανέλ. Όταν η σφαίρα πέτυχε στο κεφάλι τον Τζων Κένεντι καθώς χαιρετούσε τα πλήθη από ανοιχτό αυτοκίνητο στο Ντάλλας του Τέξας στις 22 Νοεμβρίου 1963 – μια συνομωσία που 53 χρόνια μετά παραμένει μυστήριο.

Η ταινία ξεκινάει στην έπαυλη στο Hyannis Port όπου η Τζάκι μετακόμισε μετά το συμβάν. Παραχωρεί μια συνέντευξη σε διάσημο δημοσιογράφο σημαντικής εφημερίδας ο οποίος κάνει μια απόπειρα να την αντιμετωπίσει σαν κοινή θνητή ενώ εκείνη πενθεί όχι μόνο τον Πρόεδρο αλλά και το τέλος του παραμυθιού του Κάμελοτ. Ο απόλυτος μύθος της Αμερικής που έτσι κι αλλιώς τέλειωσε άδοξα. Κι εκείνη αμύνεται, υπερασπίζεται τον εαυτό της και τον μακαρίτη, ξεστομίζει αλήθειες που μετά τις αρνείται, του απαγορεύει να δημοσιεύσει, το παραμύθι πρέπει να μείνει ως έχει. Το οφείλει στο λαό της, στο κοινό της. Αλλά πάνω από όλα στο εαυτό της και την ευφυή της χειραγώγηση της δημόσιας της εικόνας. 

Παράλληλα τρέχει η κυρίως ταινία, τα γεγονότα, καταιγιστικά και αδυσώπητα. Με μόνη ανάσα το τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ που συχνά παρεμβάλλεται από την περίφημη ξενάγηση -παρουσίαση του Λευκού Οίκου από την ίδια -αμήχανη και μετρημένη ακόμα- μετά την ιδιάζουσα ανακαίνιση της με την οποία άλλαξε εκ βάθρων την προεδρική κατοικία. Η οποία θα πάει στράφι μόλις αναλάβει τη θέση της πρώτης κυρίας η γυναίκα του μέχρι εκείνη τη στιγμή αντιπροέδρου Τζόνσον. Και μετά είναι και τα παιδιά, πώς θα τους το ανακοινώσει, πώς θα αντιδράσουν; Αλλά δεν είναι θνητά παιδάκια, είναι παιδιά του Κάμελοτ. Μαζί θα αποχαιρετίσουν τον θρύλο – πατέρα. Και θα διασχίσουν την Ουάσινγκτον ακολουθώντας τις άμαξες με τα άλογα (η δική της αλαζονική ματαιοδοξία) όπως τα εκατομμύρια που ήρθαν να αποχαιρετήσουν τον μεγάλο οραματιστή μιας νέας Αμερικής. Σιωπηλά.

Ο Λοραϊν μπλέκει τα δικά του πλάνα με το αρχειακό υλικό και πετυχαίνει απόλυτα να αποδώσει μια ταινία σα βγαλμένη όντως από μια μακρινή δεκαετία. Κι όμως η ψυχρή κομψότητα λειτουργεί απομυθοποιητικά. Δε δίνει εντέλει καμία απάντηση, ανάγει το αποτέλεσμα σε ένα εστετίστικο και αποστειρωμένο εγχείρημα που δεν αποφασίζει αν θέλει να αποκαλύψει τη σκληρότητα της εξουσίας και της ανώτερης τάξης σε ένα ευρύτερο κοινό ή αν ανάγει σε ένα περίπου αριστοκρατικό δράμα το σύντομο πέρασμα της νέας γυναίκας από το Λευκό Οίκο σε εποχές άγριες, λίγο πριν γίνει σύμβολο και εμβληματική φιγούρα του Γουόρχολ.

Χ.Π.