Μια ακόμα Φαύστα; Πώς ανεβαίνει σήμερα μια Φαύστα; Συνεχίζοντας την πετυχημένη συνταγή του θεάτρου Στοά με τα σκηνικά και τα κοστούμια του ίδιου του συγγραφέα Μέντη Μποσταντζόγλου (Μποστ); Ή υπάρχει και άλλη επιλογή;

Καταρχήν μετατρέποντας την πρωταγωνίστρια σε μία άλλη Γούινι (του «Ευτυχισμένες ημέρες» του Μπέκετ) και τοποθετώντας την να τραγουδάει πάνω από ένα υπερμέγεθες κωλάντερο!! Γιατί κάπως έτσι μας υποδέχτηκε η Φαύστα στην εκδοχή της ηθοποιού, τραγουδίστριας και σκηνοθέτιδας Μάρθας Φριτζίλα…. Καλυμμένη με λευκή εσθήτα σκαρφαλωμένη σε σκάλα (λίγο σαν υπέροχος λευκός θηλυκός θαλάσσιος λέοντας που αμέριμνα πλατσουρίζει ενώ λιάζεται στα βράχια) να προθερμαίνει ως λυρική τραγουδίστρια τη φωνή της. Όταν πια καθίσαμε όλοι στις θέσεις μας στο αμφιθεατρικό και ζεστό χώρο του ανακαινισμένου θεάτρου Προσκήνιο, αυτή η τρόπον τινά Ανίτα Έκμπεργκ, που δεν είναι άλλη από την Ελένη Κοκκίδου  ξεκίνησε την παράσταση.

Το ενδιαφέρον και αντισυμβατικό σκηνικό (το οποίο υπογράφει ο ηθοποιός και εικαστικός Άγγελος Παπαδημητρίου) είναι μία κατάλευκη φυσούνα από διαφανές ύφασμα που καταλήγει σε δύο άκρα εκ των οποίων το ένα όντως μοιάζει με σφιγκτήρα. Κατά τη διάρκεια της παράστασης επανειλημμένως «εκκενώνεται» καθώς από εκεί μέσα ξεπετάγονται ερμηνευτές και αντικείμενα κάθε είδους.

Η «Φαύστα» του Μποστ γραμμένη το 1963 παραμένει ένα αγέραστο, άφθαρτο κείμενο μεγάλης έμπνευσης όπου ο αείμνηστος ζωγράφος, σκιτσογράφος και συγγραφέας μέσα από το πολύ προσωπικό του γλωσσικό κώδικα σατιρίζει καταρχήν τη νεοελληνική γλωσσική μας παράνοια και κατά δεύτερον το κοινωνικό, πολιτικό, και ταξικό πλαίσιο της εποχής. Το εμβληματικό του έργο δεν έχει πάψει να αγαπιέται και να απασχολεί ηθοποιούς και κοινό σε κάθε του ανέβασμα τα τελευταία 53 χρόνια.

Η απλοϊκή (και τρομερά αστεία) πλοκή, είναι γνωστή. Ένα αντρόγυνο χάνει την κοριτσάκι του το Ριτσάκι, στη θάλασσα. Περνάνε έτη 12 και ο πατέρας ψαρεύοντας πιάνει ένα μεγάλο ψάρι και βρίσκει μέσα στην κοιλιά του τη χαμένη του κόρη. Κι ενώ ετοιμάζονται στο σπίτι να γιορτάσουν το χαρμόσυνο γεγονός, το κοριτσάκι επειδή μυρίζει ψαρίλα το τρώνε οι γάτες. Ηθικόν δίδαγμα; Πρέπει να πλενόμαστε με σαπούνι και νερό γιατί αλλιώς κινδυνεύουμε πανταχόθεν!

Η Κοκκίδου δίνει πρώτη ένα υποκριτικό τουρ ντε φορς με μία εξαιρετική διακωμώδηση της πρώτης σκηνής της Φαύστας με τη φίλη της Ελένη που την επισκέπτεται κατά τη διάρκεια της οποίας παίζει και τους δύο ρόλους εναλλάξ με τη συνδρομή καθρέπτη χειρός. Χρησιμοποιεί οπερατικές «άριες» (διακωμωδώντας πάντα με τον τρόπο της το ρόλο, τις πριμαντόνες, το ίδιο το θέατρο) και παίζοντας με δεξιοτεχνία δύο διαφορετικές φωνές. Η κωμική της δεινότητα κράτησε το τέμπο και σε όλο το υπόλοιπο έργο.

Ο δεκαπεντασύλλαβος, οι αρχοντοχωριάτικοι καθαρευουσιανισμοί και η ρίμα του Μποστ που σατιρίζει κάθε φράση και νόημα βγάζουν απενοχοποιημένο γέλιο όπως με την αφήγηση του Γιάννη (Τάσος Γιαννόπουλος) του άντρα της Φαύστας ντυμένος ως ήρωα του ’21. Κάπως έτσι συνεχίστηκε η βραδιά συνεπικουρούμενη με μουσικές και τραγούδια του Βασίλη Μαντζούκη, αποπνέοντας θα έλεγες, μία ατμόσφαιρα καμπαρέ. Έτσι, ο νεοελληνικός μικροαστισμός, τον οποίο τόσο πολύ αρέσκεται ο Μποστ να καυτηριάζει, με φόντο τη φυσούνα-παχύ έντερο, άλλοτε μετουσιώνεται σε ποπ αρτ και άλλοτε σε μία παρωδία που συνεχώς κλείνει το μάτι στο κοινό.

Το Ριτσάκι, το οποίο υποδύεται ο Βαγγέλης Χατζηνικολάου, με τα μούσια του και τις χάντρες και τα κοχύλια να κρέμονται σε όλο του το σώμα είναι ό,τι πιο αστείο, όπως η Μαριάνθη του Κώστα Μπερικόπουλου ως κρεμανταλού αρσενοθήλυκης καλόγερος-θεούσα, αλλά και ο Γιώργος Γιαννακάκος ως κυρία Ιατρού που έρχεται με το σύζυγο της (Μενέλαος Χαζαράκης ) επίσης συμβάλλει ανάλογα. Οι δυο τελευταίοι εμφανίζονται με ημίγυμνη περιβολή, αθλητικά μποξεράκια και φουστίτσα ώστε να ζητήσουν το χέρι του Ριτσακίου για το γιο τους, τον οποίο υποδύεται ως καθυστερημένος ο Γιώργο Οικονόμου αποκαθηλώνοντας την αστική αξιοπρέπεια εντελώς....

Τώρα γιατί όλοι οι γυναικείοι ρόλοι (πλην της Φαύστας βέβαια) ερμηνεύονται από άντρες; Ήθελε η Φριτζίλα να τους δώσει μία αίσθηση παρενδυτικού σόου για να τους διακωμωδήσει ακόμα περισσότερο; Αλλά χρειάζεται ο λόγος του Μποστ τόσα πολλά τερτίπια για να αναδειχθούν το παράλογο και η σάτιρα; Μήπως έτσι φορτώνεται και κινδυνεύει να χαθεί ο στόχος του; Δηλαδή αν αποφάσιζε μια, λόγου χάρη, εξτρεμιστική αβάν γκαρντ γκέι ομάδα να ανεβάσει τη «Φαύστα», κάπως έτσι δε θα την ανέβαζε; Θα μου πεις, ποιο το κακό; Εφόσον βγάζει αβίαστα τόσο γέλιο, αν μη τι άλλο έχεις ως αποτέλεσμα μια απολαυστική παράσταση. Από την άλλη δεν είναι βέβαιο ότι έχεις απαντήσει στο ερώτημα πώς ανεβάζεις τη Φαύστα σήμερα. Αλλά αυτό μάλλον αφορά τους θεατρολόγους.

Χ.Π.